Ferðaþjónusta á Íslandi hefur vaxið mikið og laðar að sér gesti og starfsfólk frá öllum heimshornum. Með því að stuðla að notkun íslensku í ferðaþjónustu varðveitum við ekki aðeins þann einstaka fjársjóð sem felst í tungumálinu, heldur bætum við upplifun gesta og stuðlum að inngildingu innan fyrirtækisins.   

Íslenskan, með sínar sögulegu rætur og menningarlegu þýðingu, er mikilvægur hluti af arfleifð og sjálfsmynd þjóðarinnar.  

Hér á eftir eru níu hagnýtar leiðir fyrir stjórnendur til að efla notkun íslensku innan fyrirtækisins.  

1. Styðja og hvetja starfsfólk til að læra íslensku: Hvetja starfsfólk til að skrá sig í íslenskunám og vera sveigjanleg í að leyfa starfsfólki að sækja, í það minnsta að hluta til íslenskunámskeið á vinnutíma. Aðstoða við fjármögnun og aðgengi að námskeiðum og taka þátt í samfélagslegum tungumálaverkefnum.  
2. Nota stafrænar lausnir: Hvetja starfsfólk til að nýta tæknina til að efla notkun íslensku, til dæmis þýðingarforrit, orðabækur, öpp  og önnur verkfæri til að styðja við samskipti á íslensku.   
3. Búa til tungumálamentorakerfi: Pörun á íslenskumælandi starfsfólki við þau sem eru að læra málið er góð leið til að styðja við íslenskunotkun á vinnustaðnum.Slíkt skapar jákvæða menningu í vinnuumhverfi og eflir inngildingu. Læra meira um tungumálamentora hér.  

4. Upplýsa erlent starfsfólk: Ganga úr skugga um að nýtt starfsfólk fái upplýsingar um námskeið í íslensku sem hluta af móttökuferli nýliða.  

5. Sýnileg íslenska: Ganga úr skugga um að íslenska sé áberandi í öllu prentuðu efni og á skiltum fyrirtækisins.  

6. Hvatning til að nota íslensku: Hrósa og veita viðurkenningu til starfsfólks sem notar og styður við notkun íslensku í samskiptum við gesti og samstarfsfólk.   
7. Samskipti við viðskiptavini: Hvetja starfsfólk til að heilsa og eiga samskipti við gesti á íslensku fyrst og skipta yfir í annað tungumál ef/þegar þörf er á.  
8.  Að fylgist með íslenskum miðlum: Hvetja starfsfólk til að fylgjast með íslenskum fjölmiðlum eins og dagblöðum/vefmiðlum, bókmenntum, útvarpi og sjónvarpi til að bæta tungumálakunnáttu sína, skilja atburði líðandi stundar og tengjast staðbundinni menningu.   
9. Þora að gera kröfur: Gera kröfur um lágmarkskunnáttu í íslensku til ákveðinna starfa innan fyrirtækisins. (t.d. móttaka og önnur bein þjónusta við gesti eða birgja).  

☐ Fræðsluaðilar um allt land bjóða upp á fjölbreytt íslenskunámskeið á öllum stigum, frá byrjendum til lengra kominna. Námskeið eru staðbundin eða rafræn og standa þannig starfsfólki til boða óháð staðsetningu.  

• Oft eru tungumálanámskeið hönnuð með tilliti til ákveðinna starfa og/eða kennd í tungumálahópum.  
• Flestir fræðsluaðilanna eru tilbúnir til að vinna með fyrirtækjum að því að hanna vefnámskeið sem mætir þörfum þeirra, jafnvel starfstengd m.t.t. fagorða, fyrir tiltekinn fjölda starfsfólks sem vill læra íslensku.   
• Ef þú sérð ekki íslenskunámskeið auglýst í nágrenni við þitt fyrirtæki, geturðu alltaf haft samband við næstu símenntunarmiðstöð eða fræðsluaðila Smelltu hér á kortið til að finna fræðsluaðila nærri þér.
• Ekki gleyma að kanna möguleikana á styrkjum hjá stéttarfélögum og fræðslusjóðum! Ekki gleyma að kanna möguleika á að sækja um styrk hjá stéttarfélögum og fræðslusjóðum! Mörg þeirra endurgreiða/styrkja allt að 90% af námskeiðsgjaldi.  

☐ Samkvæmt lögum atvinnuréttindi útlendinga ber atvinnurekendum og stéttarfélögum að veita starfsfólki með tímabundið atvinnuleyfi upplýsingar um íslenskunámskeið sem þeim standa til boða.

Hjá Hæfnisetri ferðaþjónustu, í samstarfi við hagaðila, hafa verið þróaðir sérhæfðir fagorðalistar fyrir störf í ferðaþjónustu, með algengum orðum og orðatiltækjum sem notuð eru í greininni. Orðalistarnir geta bætt og aukið samskipti á vinnustað og við ferðafólk sem vill gjarnan líka kynnast íslenskunni með því að læra stök orð.  

• Orðalistarnir eru á þremur tungumálum og hægt er að hlusta á framburð orða á íslensku.
• Fagorðalistar ferðaþjónustunnar eru fyrir móttöku, þrif og umgengni, eldhús, skoðunarferðir og akstur, afþreyingu og þjónustu í sal.  Nálgast má listana hér.
• Fiskabúrið er hugsað fyrir starfsfólk í samskiptum við gesti t.d. á veitingahúsum
  og geymir það safn heita yfir matfisk, með myndum eftir Jón Baldur Hlíðberg. Fiskabúrið er á fjórum tungumálum. Nálgast má Fiskabúrið hér.

Skipulagning vakta og boðun starfsfólks á  íslenskunámskeið á vinnutíma getur verið flókin, sérstaklega í ferðaþjónustu þar sem vaktavinna er algeng. Sjálfsnám í íslensku er einföld leið og stendur starfsfólki til boða óháð staðsetningu og vinnutíma.

• Finna fjölbreytt íslenskunámskeið sem ganga út frá  sjálfsnámi á netinu. Sjálfsnám getur innihaldið kennslustundir, prentvænt efni og leiðbeiningar um framburð. 

Dæmi um námskeið sem ganga út frá sjálfsnámi:

• • Lóa Language School og Icelandic Online
  • Íslenska fyrir alla 1-4 er námsefni fyrir fullorðna sem læra íslensku sem annað eða sem erlent mál.
  • Rúv Orð er nýr vefur sem notar sjónvarpsefni til að aðstoða fólk við að læra íslensku á nýstárlegan hátt.

Hægt er að nálgast sjálfsmnám í íslensku á síðu Hæfniseturs Námskeið fyrir ferðaþjónustunir með því að velja valkostinn „íslensku kennslu“ undir Veldu fræðslusvið og „stafrænt“. 

Með aukinni tækni eru fjölbreyttar stafrænar lausnir til að læra orðaforða og æfa notkun íslenskunnar, s.s. öpp, myndbönd, netorðabækur ofl. . Slíkur stuðningur nýtist fólki sem er að læra íslensku og samstarfsfólki þeirra.

Hægt er að nálgast alls konar starfrænar lausnir á síðu Hæfniseturs Námskeið fyrir ferðaþjónustunir með því að velja valkostinn „íslensku kennslu“ undir fræðslusvið og „stafrænt“.

Dæmi um starfrænan stuðning við að læra, nota og æfa íslensku: 

• Bara tala byggir á gervigreind og íslenskri máltækni.  Boðið er upp á starfstengt íslenskunám og grunnnámskeið í íslensku fyrir vinnustaði. (Sem stendur er Bara Tala aðeins í boði fyrri vinnuveitendur gegn endurgjaldi).
• Play Your Way to Iceland er fræðsluvettvangur fyrir fólk sem vill kynna sér Ísland, tungumálið og menningu.
• TVÍK er tæknivæddi íslenskukennari eða“stafrænn málhafi“ sem getur átt í samtölum við fólk, spjallað við það og veitt því endurgjöf um orðfæri þess og málbeitingu. Tvík geri fólki kleift að læra málið með því að leggja orð og málfræðireglur á minnið.
• Málstaður er gagnlegur stuðningur við notkun íslensku, þar á meðal við að skrifa góðan texta, talgreiningu, hreinskrift á texta og svörun spurninga. 
• Íslensk nútímamálsorðabók er aðgengileg rafræn orðabók sem inniheldur 56 þúsund uppflettiorð, orðasambönd, orðskýringar, myndskreytingar, hljóðritanir á framburði flestra orðanna og tengla á beygingar orða.

Samfélagstengd íslenskukennsla er gagnleg leið til að æfa íslensku í nærsamfélaginu, stuðla að inngildingu og um leið kynnast íbúum. Jafnframt skapar hún tækifæri fyrir bæði starfsfólk og fyrirtæki til að styrkja staðbundna menningu og tungumálið um leið.  

• Símenntunarmiðstöðvar, bókasöfn og félagssamtök bjóða oft upp á  samfélagsleg verkefni fyrir fólk sem vil æfa eða læra íslensku.  Hægt er að hafa samband við skrifstofu sveitarfélagsins til að fá frekari upplýsingar um slík verkefni í nærsamfélaginu. 
• Tengsl við nærsamfélagið, til dæmis með íslenskukennslu og þjálfun, eru mikilvægur þáttur í sjálfbærri ferðaþjónustu með  ávinning fyrir nærsamfélag, starfsfólk og fyrirtæki.

Dæmi um slík námskeið eru:  Gefum íslensku séns á Vestfjörðum, Icelandic Language Club á Akureyri og Kvennaborðið í Reykjavík.

• Með því að innleiða Málstefnu á vinnustöðum tryggjum við að íslensk tunga haldist lifandi um leið og stefnan styður starfsfólk, sveitarfélög og fyrirtæki í að viðhalda menningarlegum áreiðanleika.
• Málstefna tengist aðgerðum til að hafa áhrif á málnotkun og viðhorf til tungumála og inniheldur skýrar leiðbeiningar um hvaða tungumál eigi að nota, hvenær og í hvaða aðstæðum. Málstefna stuðlar einnig að auknu virði, gagnsemi og tilgangi íslenskunnar hjá fyrirtækjum.

Hægt er að nálgast sniðmát  af málstefnu á innri vefnum Hæfniseturs ferðaþjónustunnar.

„Staða íslenskrar tungu verður best treyst með því að nota íslensku sem víðast í íslensku samfélagi og á sem fjölbreyttastan hátt þannig að engin svið verði út undan.“  (Tillögur Íslenskrar málnefndar að Íslenskri málstefnu)